Waarneemposities in Organisaties.
3 min. leestijd

Waarneemposities in Organisaties.

Welk perspectief heeft jouw organisatie?

Iedere organisatie heeft een eigen cultuur. Het kan ook zo zijn dat binnen een organisatie de cultuur per afdeling en team ook nog eens anders is. Het is boeiend om eens te onderzoeken vanuit het model van de 3 waarneemposities wat het eerste standpunt is wat wordt ingenomen.

  • Heb je wel eens in een organisatie gewerkt waar mensen langs elkaar heen werken? Waar ondanks hard werken regelmatig brandjes geblust moeten worden?
  • Of werk jij in een organisatie waar de klant koning is? U roept en wij draaien? Ben je dan zelf wel eens de sluitpost op de begroting?
  • Mogelijk ben je zelf als klant wel eens in de mallemolen van de bureaucratie terecht gekomen. Wel eens eindeloos in de wacht gestaan bij een helpdesk? Niet geholpen kunnen worden omdat de procedure daarin niet voorziet?

Dan weet je één ding zeker……..

Zo’n bedrijf kent de 3 waarneemposities niet en schiet onbewust door in een van deze posities.

Wij, zij of op afstand?

Teveel in de 1e positie is kenmerkend voor bedrijven waar veel aannames en interpretaties worden gedaan. Er wordt voor de ander gedacht zonder te vragen. Conclusies worden te snel getrokken en oplossingen worden bedacht voor problemen die regelmatig symptomen blijken te zijn. Daardoor stapelen de echte problemen zich op en er is sprake van veel brandjes blussen en crises management.

Teveel in de 2e positie is kenmerkend voor bedrijven waar de klant koning is. 

Medewerkers cijferen zichzelf weg om de (interne) klant maar tevreden te stellen. Zelfs als ze daar overspannen of burn out van raken. Ook al lukt het om de klant op korte termijn tevreden te stellen het leidt niet tot een evenwichtige, langdurige samenwerking. Voor de klant is niet duidelijk wat van belang is voor de ander en daardoor ontstaat ook geen respect voor de ander. De relatie is ongelijk. Als je niet doet wat ik vraag dan heb ik voor jou zo een ander.

Teveel in de 3e positie is kenmerkend voor bureaucratische organisaties

De klant voelt zich vaak als een nummer behandeld. Lang wachten, veel procedures, brieven die zoek raken en antwoorden die niet komen. Vaak is niet duidelijk wie verantwoordelijk is voor wat. Waardoor je ook niet weet wie je kunt aanspreken. Je mist de ‘personal touch.' Kijk eens naar dit hilarische filmpje:    


Een organisatie wordt effectief als ze evenwichtig gebruik maakt van alle 3 de waarneemposities.

Hoe gebruik je de posities in balans?

In de 1e positie is het van belang dat de leiding een duidelijke missie en visie heeft waarvoor draagvlak wordt gecreëerd bij de medewerkers. Zo heeft de organisatie een duidelijke focus. Door de medewerkers gedeelde waarden worden vertaald in specifiek gedrag dat op de werkvloer zichtbaar wordt. Welke kerncompetenties zijn nodig? Medewerkers hebben een persoonlijk ontwikkel plan en zijn daaraan gecommitteerd.


In de 2e positie wordt tijd doorgebracht om informatie te verzamelen bij zowel interne- als externe klanten. Hun behoeften worden geïnventariseerd en er wordt regelmatig om feedback gevraagd. Er wordt echt geluisterd naar wat de klant te vertellen heeft.

In de oefening doe je even alsof je de klant bent. Of je stelt je voor dat je even die collega bent waar je moeite mee hebt. Als je onvoldoende bruikbare informatie kunt ophalen in de 2e positie dan zou het zo maar eens de conclusie in de 3e positie kunnen worden dat je als adviseur aan de zijlijn de tip geeft om het maar eens letterlijk aan de klant of jouw collega te vragen. Wat zijn jouw behoeften? Wat is jouw intentie? 

Put a dent in the universe

In de 3e positie nemen zowel het individu als teams de tijd om te evalueren. Ze creëren overzicht en nemen tijd voor reflectie. Daarbij wordt zowel aandacht gegeven aan de inhoud als aan het proces van werken. Door te leren van de ervaring ontstaat er een cultuur van continue verbetering en groei.

Welke toepassingsmogelijkheden zijn er?

De lijst is enorm. Wat te denken van:

  • het verkopen van producten of diensten
  • voorkomen en oplossen van conflicten
  • voorbereiden presentaties, vergaderingen, onderhandelingen
  • nemen van beslissingen
  • anticiperen op plannen van concurrentie of behoeften van klanten
  • begeleiden van medewerkers

Over de schrijver
Rob leeft zijn passie om bij te dragen aan de ontwikkeling van mens en organisatie. Zelf opleiding blijven volgen is een 'must' om flexibel te blijven in de continue stroom van veranderingen. Het hebben van een heldere visie, succes factoren modelleren en het doorgronden van (non) verbale communicatie zijn de basis voor zijn werkwijze en het laten excelleren van mens en organisatie.