Het gaat niet over jou!
Wat is de bron van weerstand?
Heb je wel eens meegemaakt dat het je maar niet lukt om op een diepere laag contact met iemand te maken? Ken je die momenten waarop je ervaart dat er een onzichtbare muur tussen jou en de ander staat? En het je niet lukt om door die muur heen te ’breken’? Mogelijk heeft die muur niets met jou te maken. Het kan zijn dat er in het contact met jou een ‘oude pijn’ wordt geraakt waardoor de ander zich niet kwetsbaar op durft te stellen. Trouwens, kan het zo zijn dat je zelf ook wel eens een muurtje optrekt? Weet dat mensen dit doen om zichzelf te beschermen om niet opnieuw gekwetst te worden. Wil je leren dit te herkennen en hanteren?
Het voordeel van een muur is dat je goed wordt beschermd. Het nadeel is dat het contact tussen mensen ernstig wordt beperkt. In trainingen en bij teamcoaching laat ik vaak een fragment zien uit de film: “Good Will Hunting”. Let bij het kijken vooral op het non-verbale gedrag van de hoofdrolspelers Matt Damon en Robin Williams.
De functie van overlevingsmechanismen.
In het fragment is mooi te zien hoe Matt Damon in zijn rol van Will een muurtje om zich heen heeft opgebouwd. Zijn overlevingsmechanismen helpen hem om zichzelf te beschermen tegen oude pijn uit zijn jeugd. Vaak weten we van elkaar niet dat we vroeger ooit zijn gekwetst en hebben we ook niet in te gaten dat deze pijn in het hier en nu weer getriggerd kan worden. Waardoor we onbewust in onze overlevingsmechanismen schieten.
Weerstand is vaak een reactie tegen verwachte pijn. Het is een onbewust proces van tegenwerking. Wat Robin Williams prachtig doet in zijn rol als begeleider is Will als mens onvoorwaardelijk te accepteren. Los van zijn gedrag. Hij blijft in de COACH State. Will blijft eerst het contact mijden. Dan komt Robin letterlijk en figuurlijk zo dichtbij dat Will van zich af gaat slaan. Totdat hij ‘breekt’ en zijn oude pijn kan voelen. Dan komt het moment dat hij in contact zijn oude pijn kan verwerken.
Hoe herken je weerstands stijlen?
Het is waardevol om dit soort weerstand- of isoleerstijlen te leren herkennen en hanteren. Zeker als je coach, therapeut, leidinggevende of opvoeder bent. Een viertal voorbeelden van deze weerstandsstijlen zijn:
- De Struisvogel steekt zijn kop in het zand. Trekt zich terug uit de dagelijkse realiteit en wordt onzichtbaar.
- De Kievit zorgt goed voor anderen en vergeet zichzelf. Blijft zo zelf uit beeld met zijn behoeften.
- De Oester is onaanraakbaar. Verschuilt zich achter een pantser van argumenten, zakelijkheid en nuchterheid.
- Het Stekelvarken stelt zich kwaad of agressief op. Anderen mensen keren zich van hem af.
Hoe zou het zijn als je je eigen kwetsingen leert kennen en hanteren? Zodat je in het hier en nu geen overlevings gedrag meer hoeft te vertonen. Hoe zou het zijn als je dit overlevings gedrag bij anderen leert herkennen en hanteren? Zodat je mild en in contact kunt blijven en samen kunt onderzoeken wie wat nodig heeft. Om zodoende ieders behoeften te kunnen vervullen met respect voor de ander. Dan hebben we geen muren meer nodig. Want muren sluiten af en grenzen bakenen af. Met een gezonde afbakening wordt open communicatie van mens tot mens mogelijk.
Hulpmiddelen om weertand te onderzoeken.
Belangrijke ‘gereedschappen’ om weerstand stijlen te onderzoeken zijn de:
3 waarneemposities en de CRASH of COACH state.
Deze gereedschappen ondersteunen je om afstand te nemen van de emotie. Uit de associatie te gaan en vanuit disassociate en perspectievwisselingen jezelf als onderzoeker de vraag te stellen: ‘wat gebeurt hier nou? ‘, ‘wat triggert mij’, ‘wat voor effect heeft dit op mij?’, ‘hoe zou ik anders willen reageren? en ‘wat heb ik nodig om anders te reageren’?
